Anyị ghọtara ka ihe omume ụlọ ọrụ na-aga nke ọma siri dị n'ịkwalite mmekọrịta azụmahịa siri ike, na-eme ka ọnọdụ otu egwuregwu dịkwuo elu, na ịhapụ mmetụta na-adịgide adịgide na ndị ahịa na ndị ọrụ. Mana anyị lekwasịrị anya na blọgụ a bụ na ndị ọbịa mmemme kacha ewu ewu na Nigeria. Kedu ihe na-eme maka ezigbo onye ọbịa? Onye nnabata ihe omume mara mma bụ onye ọrụ maka ilekọta na ijikwa akụkụ dị iche iche nke mmemme.
Ha bụ ihu nke ihe omume ahụ, soro ndị ọbịa na-akpakọrịta, na-eme ka ihe niile na-aga nke ọma, na ịmepụta ahụmahụ na-echefu echefu maka ndị niile bịaranụ. Onye nnabata ahụ bụ ọrụ maka itinye aka na ya ọbịa na idowe ike na eruba ihe omume ahụ.
Ụfọdụ n'ime àgwà onye na-elekọta mmemme gụnyere mana ọnweghị oke na ịma mma, ime mgbanwe, ntụkwasị obi, na inwe ezigbo nzikọrịta ozi. Tupu ibanye n'ime nke a, maka oghere mmemme dị ịrịba ama. Onye ọka Wheatbaker Ime ụlọ Rufkatu na Grill bụ ebe dị mma maka gị.
Ndị nnabata ụlọọrụ 5 kacha elu na Naịjirịa
1. IK Osakioduwa
Onye ọbịa nke mbụ na ndepụta anyị bụ IK Osakioduwa. Ọ bụ compere dị iche iche mara maka àgwà ọchị ya na enweghị atụ nke nwere ahụmahụ karịrị afọ 20, site na àgwà ikuku ruo na onye ngosi ngosi.
Ọ gụsịrị akwụkwọ na King's College, Lagos[3], wee mụọ Economics na mahadum Lagos. Mgbe ọ na-agụ akwụkwọ, ọ sonyeere n'ọtụtụ egwuregwu egwuregwu na egwu egwu, ebe ọ chọpụtara ma kwalite talent ya dị ka Nna-ukwu nke emume/onye ọbịa… sitere na Wikipedia.
Ọ nọrọla ọtụtụ nnukwu gigs, ọ na-atọkwa ya ụtọ ikiri. IK bụ ngwugwu zuru oke, ma o meela nkà ya dị ka ihe omume ma na-achọsi ike taa, n'ihi nke a. Ọ nwetala otuto kọntinent dị ka otu n'ime ndị ọbịa kacha mma n'Africa.
2. Frank Edoho
Ọ bụ ụdị mmadụ dị iche iche, nke a kacha mara amara dị ka ihu ihe nkiri TV Naijiria a ma ama, onye chọrọ ịbụ nde mmadụ. Njem Frank na ụlọ ọrụ ntụrụndụ malitere ka ọ nwetasịrị nzere na sayensị anụmanụ na Mahadum Calabar, Cross River State.
Malite ọrụ mgbasa ozi ya na Cross River State Broadcasting Corporation, Frank ji ngwa ngwa rigoro n'ọkwa ahụ, mechaa weta ọrụ dị ka onye ngosi, gụnyere ikwado ihe ngosi telivishọn nri ụtụtụ maka Nigerian Television Authority, Channel 9, Calabar. Ntugharị ya na redio hụrụ ka ọ na-eme ihe ngosi redio na Metro FM 97.6, ebe ọ gara n'ihu kwalite nkà ya ma gbasaa ndị na-ege ya ntị. Ahụrụ ya n'anya maka okwu nzuzu ya dịka ọ na-etinyekarị ihe ọchị n'ụdị ngosi ya.
3. Ebuka Obi-Uchendu
Ọ bụ onye mgbasa ozi ama ama na Naijiria, nke ama ama maka ọtụtụ ọrụ ya na ụlọ ọrụ ntụrụndụ. O nwetala nkwanye ugwu dị ka onye ọbịa ihe ngosi eziokwu ama ama Big Brother Naija. Nke a gosipụtara mmalite nke ọrụ na-arị elu nke ga-eme ka ọ pụta dịka otu n'ime ndị mgbasa ozi kacha hụ n'anya na Naijiria.
talent ya akwụsịghị ebe ahụ; Ọzọkwa, o gosipụtala ike nnabata ya na ihe ngosi okwu Rubbin 'Minds na-adịgide adịgide nke a na-agbasa na Channels TV, na-egosipụta ike ya n'ụdị ngosi dị iche iche. Àgwà magnetik ya na amara ebumpụta ụwa dọtara obi ndị na-ekiri n'ofe mba ahụ. Agụba ya dị nkọ, ịma mma na-enweghị mgbagha, na ọnụnọ ogbo ogbo mere ka ọtụtụ nde ndị na-ekiri ya hụ ya n'anya.
4. Bovi Ugboma
Bovi bụ onye Naijiria na-eme mmemme na-atọ ọchị, onye na-eme ihe nkiri na onye ode akwụkwọ. Ọ haziela egwu egwu kwụ ọtọ na-ewu ewu yana na mmemme mmekọrịta ọha na eze na nke ụlọ ọrụ, ọ bụ ike were were dị ka onye compe pụtara ìhè.
Njem ya site n'aka nwa akwụkwọ na-achọsi ike na Delta State University, na-amụ ihe nkiri Theater Arts, ka ọ bụrụ ụlọ ihe nkiri na ntụrụndụ abụghị ihe na-akpali akpali.
Ọrụ Bovi malitere na 2007, mana ọ bụghị akụkọ ịga nke ọma n'otu abalị. Ka ọ na-erule 2008, Bovi abụrụla ike a ga-eji na-agụkọ ọnụ, na-eme ọkwa n'ofe Nigeria ma na-eme akara ya.
N'ịbụ onye ihe karịrị afọ iri na isii na-eto ọrụ ya, ikike pụrụ iche ya ịkpa ọchị site na ndụ kwa ụbọchị, omenala, na ihe ndị na-eme ugbu a masịrị ndị na-ege ya ntị nke ọma.
5. Mojibade Sosanya
Mojibade Sosanya bụ ọkachamara na onye na-eme mmemme na-enweta ihe nrite, onye na-egosi TV, onye isi ụlọ ọrụ nkwukọrịta, na onye na-ekwu okwu ọha, onye na-eji olu ya dị ka ngwá ọrụ olileanya.
Ọ bụbu onye ọrụ ụlọ akụ, a na-akpọkwa ya nke ọma dị ka "Onye na-akụ akụ nwere igwe okwu". N'iji akara ugo mmụta mbụ na Mahadum ọgbụgba ndụ, ọ gara n'ihu nweta MSc. sitere na Ụlọ Akwụkwọ Mgbasa Ozi na Nkwukọrịta nke Pan Atlantic University, Nigeria. A na-akpọ ya LadyMC ugbu a nke nwere MSc.
Enwere ndị ọbịa ndị ọzọ ama ama dịka Toke Makinwa, Kiekie, Zainab Balogun, Joseph Benjamin Nancy Isime, wdg.
Ha niile na-arụ ọrụ nke ọma na mmetụta ha dị ịrịba ama. Naijiria ji ndị a nwere nkà gọzie, ha na-agafekwa n'Africa n'ozuzu ya.